İngilizce Cümlenin Öğeleri | Özne, Yüklem, Nesne, Zarf

İngilizce cümlenin öğeleri temel ve tamamlayıcı öğeler olmak üzere ikiye ayrılabilir.

Temel öğeler cümlenin temelini oluşturan öğelerdir. Bu öğeleri, bir evin ya da bir duvarın temeli gibi düşünebiliriz. Tüm cümle bu temeller üzerinde kurulur.

İngilizce cümlenin öğeleri

Tamamlayıcı öğeler cümlenin anlamını güçlendirir. Bu öğeleri temeli kurulan bir evin dış görünümünü zenginleştiren detaylar olarak düşünebiliriz.

İngilizce cümlenin öğeleri

1. Temel Öğeler

Temel öğeler özne ve yüklem olmak üzere iki tanedir.

Bir cümlede özne ve yüklemin olması şarttır yoksa cümle olamaz.

Örneğin aşağıdaki kelime topluluğuna cümle diyemeyiz;

to close window

(pencere kapatmak)

red dress

(kırmızı elbise)

Yukarıdaki ifadeler cümle değildir çünkü cümle olabilmesi için özne ve yüklemin olması gerekir.

Yukarıdaki gibi, cümle olmayan kelime topluluklarını "ifade" şeklinde adlandırabiliriz ancak "cümle" olarak adlandıramayız.

Özne

İsim, zamir ya da sıfat türünden bir kelimenin, bir cümle içerisinde bir eylemi ya da oluşu meydana getirmesi durumunda o kelimeye özne denir.

Örnek:

I like tea.

(Çay severim.)

Yukarıdaki cümlede "to like" (sevmek) eğlemini gerçekleştiren kişiyi temsil eden kelime "I" (ben) kelimesi olduğu için, cümlenin öznesi "I" kelimesidir.

Teacher is calling you.

(Öğretmen seni çağırıyor.)

"to call" (çağırmak) eylemini gerçekleştiren kişiyi temsil eden kelime "teacher" (öğretmen) olduğu için cümlenin öznesi "teacher" (öğretmen) kelimesidir.

Flowers bloom.

(Çiçekler açar.)

"to bloom" (çiçek açmak) eylemini gerçekleştiren nesne "flowers" (çiçekler) olduğu için cümlenin öznesidir.

Sonuç : bir cümlede eylemi ya da oluşu yapan kişi ya da nesne öznedir.

Yüklem

Bir cümlede, özne tarafından yapılan eylemi ifade eden öğelere yüklem denir.

She closes.

(O kapatır.)

Bu cümlede "closes" kelimesi, özne tarafından yapılan "kapatmak" eylemini ifade ettiği için yüklemdir.

Yüklem; fiil türünden bir kelimenin zamana ve şahsa göre çekimlenmesi ile oluşur.

to close < fiilin yalın hali

closes < fiilin geniş zamanın 3. tekil şahsına göre çekimlenmiş hali

2. Tamamlayıcı Öğeler

Tamamlayıcı öğeler "temel" niteliğinde olmadıkları için bir cümlede her zaman olmayabilirler eğer cümlede ifade edilen ana fikir daha açık ve güçlü bir şekilde ifade edilmek isteniliyorsa tamamlayıcı öğeler kullanılır.

I love.

(Severim.)

Bu cümle sadece yüklem ve özneden oluşmaktadır. 

Fakat bu cümle yeterince açık değildir.

Çünkü kimi seviyor, ne zaman seviyor, nasıl seviyor... bunları bilmiyoruz.

Tüm bu merak edilen soruların cevapları ayrı ayrı öğeleri oluşturur.

Nesne 

Eylemden etkilenen öğeye nesne denir.

I love you.

(Seni seviyorum.)

Bu cümlede "to love" (sevmek) fiilinden etkilenen öğe "you" olduğu için nesnedir.

Can you give me one more change?

(Bana bir şans daha verebilir misin?)

Yukarıdaki cümlede "to give" (vermek) fiilinden etkilenen şey "one more change" (bir şans daha) ifadesidir. 

Sıfat

Cümledeki isim türünden bir kelimenin herhangi bir özelliğini ifade eder.

Fat man is walking.

(Şişman adam yürüyor.)

Yukarıdaki cümlede "fat" kelimesi sıfattır çünkü "man" (adam) kelimesinin temsil ettiği kişinin bir özelliğini ifade etmektedir.

Zarf

Cümle içerisinde bir eylemin nasıl, ne zaman, ne sıklıkla yapıldığını ifade eden kelimelerdir.

She opens the door quickly every day.

(O her gün kapıyı hızlıca açar.)

Bu cümlede hem "every day" (her gün) hem de "quickly" (hızlıca) kelimeleri zarftır.

Çünkü bu kelimeler "to open" (açmak) fiilinin nasıl ve ne zaman gerçekleştirildiğini ifade etmektedir.

Edat

Tek başına pek bir anlamı olmayan ama cümle içerisinde isim türünden bir kelime ile birlikte kullanılarak bir anlam ifade eden kelimelere edat denir.

Örneğin "for" (için) kelimesi tek başına pek bir anlam ifade etmez.

I can do everything for you.

(Senin için herşeyi yapabilirim.)

Bu cümlede ise "for" (için) kelimesi anlamlı bir şekilde kullanılmıştır.

İngilizce cümlenin öğeleri detaylı anlatım : 

Cümle Nedir?

Kelimeler birleşerek cümleyi oluşturur. Ancak her kelime topluluğu cümle değildir.

Mesela;

car work very well
(araba çalışmak çok iyi)

Yukarıda toplamda dört kelime bir araya getirilmiştir. Ancak bu kelime topluluğuna cümle denemez. Çünkü herhangi bir yargı bildirmiyor.

Kelime topluluğunun cümle olarak kabul edilebilmesi için bir yargı bildirmesi gerekir. Bu da ancak fiilin çekimlenmesi ve/veta kelimelerin doğru bir şekilde çekimlenmesi ile mümkündür.

car work very well

Yukarıdaki kelime topluluğunu bir cümleye dönüştürmek için “work” fiilini, “car” kelimesine göre çekimleyebiliriz.

- Car is working very well.
(Araba çok iyi çalışıyor)

Bu sayede bir cümle elde etmiş oluruz.

Cümle oluşturmak için illa birden fazla kelimeyi bir araya getirmemiz ya da fiili çekimlememiz de gerekmiyor.

Mesela;

- “dur!” ifadesi tek bir kelimedir ancak bir yargı bildirdiği için cümledir.
- “sarı araba” ifadesinde fiil yoktur ancak yine de cümle sayılır. Çünkü bir yargı bildiriyor.

Sonuç olarak yargı bildiren (ana fikir sunan) her türlü kelime ya da kelime topluluğu cümledir.

Cümle Öğesi Nedir? 

“Öğe” kelimesi aynı zamanda “parça” olarak da tanımlanır. “Cümlenin öğesi” denildiğinde de, cümleyi oluşturan her bir kelime anlaşılmalıdır.

Mesela;

“araba çok iyi çalışıyor” cümlesinde toplamda dört kelime var ve bu kelimelerin her birisi cümlenin öğesidir.

Cümle öğeleri, cümle içerisindeki işlevlerine göre farklı türlere ayrılırlar. Başlıca türler; özne, sıfat, yüklem, nesne, zarf, edat ve bağlaçtır.

Sıfat, Edat, Bağlaç ile ilgili başka bir konuda ayrıntılı açıklama yaptığım için, bu yazının geri kalanında sizlere sadece özne, sıfat, yüklem ve zarftan bahsedeceğim.

Özne : Cümledeki eylemi yapan ya da meydana getiren şeye özne deriz.

Özne; ya isim türünden bir kelimedir ya da zamirdir.

Örneğin;

- I am going to eat my cake.
(Kekimi yiyeceğim)

Yukarıdaki cümlede keki yiyen şey, yani o hareketi gerçekleştiren şey zamirdir.

- TV channels makes me crazy.
(TV kanalları beni deli ediyor)

Yukarıdaki cümlede deli eden şey “TV kanalları”. Yani özne bir isim tamlamasıdır.

Sıfat : Sıfat türünden kelimelerin ne olduğunu biliyor olduğunuzu farz ediyorum. Bu yüzden, detaylara girmeyeceğim.

Yüklem : Fiilin çekimlenmiş ya da yargı bildiren haline yüklem denir.

Mesela; “drink” fiili “she” şahıs zamiri için çekimlenip, “drinks” şeklinde yazıldığında, bu kelime artık yüklemdir.

Nesne : Fiilden etkilenen şey, nesnedir.

Mesela; She drink tea. cümlesinde “tea” içmek eyleminden etkilendiği için “nesne” olarak tanımlanır.

Zarf : Fiilin nasıl, ne şekilde, nereye doğru yapıldığı gibi vurguyu yapan kelimelere zarf denir.

Mesela; “I run quickly” cümlesinde “quickly” kelimesi, koşmak fiilinin nasıl yapıldığını ifade ettiği için zarftır.

Sizlere bu konuda cümle öğeleri nelerdir, bu konuyu olabildiğince açık ve net bir şekilde açıklamaya çalıştım. Eğer anlamadığınız bir ayrıntı varsa, bana aşağıdaki yorum bölümünden sormaya çekinmeyin.

İngilizce cümlenin öğeleri konusu, İngilizce bir cümleyi Türkçe’ye çevirebilmeniz için bilmeniz gereken temel konuların başında gelir.

Öyle ki bu konu aynı zamanda İngilizce dilbilgisi konularının en temelidir. Çünkü bu konuyu bilmezseniz, bir cümleyi oluşturan kelimeleri Türkçe’ye çevirirken yanlış çevirebilir ve hatta hiç çeviremeyedebilirsiniz.