İngilizce Çoğul Yapma (Singular Plural) Konu Anlatımı (Tekil Çoğul)

İngilizce çoğul yapma işlemi genel olarak kelimenin sonuna -s çoğul eki eklenerek yapılır.

Fakat eğer çoğul yapılacak kelimenin sonu;

- "s, ss, ch, sh, x" ile bitiyorsa -es eklenerek,

- "y" ile bitiyorsa -ies şekline dönüşerek,

- "fe" ya da "f" ile bitiyorsa da -ves şekline dönüşerek

 çoğul yapılır. 

Bazı kelimelerin ise ayrıca çoğul versiyonları vardır. Bu kelimeler, yukarıda sıralandırdığımız standart İngilizce çoğul ekleri kullanılarak çoğul yapılmazlar.

Şimdi, burada kısaca izah ettiğim çoğul yapma kurallarını başlıklar altında detaylıca ele alalım.

1. İngilizce Çoğul Yapma Genellikle -s Kullanılarak Yapılır

Kelimelerin büyük çoğunluğunu, sonlarına -s ekleyerek çoğul yapabiliriz.

Örnekler;

Book - Books

Computer - Computers

Robot - Robots

Text - Texts

2. Eğer kelime "s, ss, ch, sh, x" ile Bitiyorsa -es Eklenir

-s eki ekleyerek, İngilizcedeki kelimelerin büyük bir kısmını kolayca çoğul yapmak mümkündür ama bazı kelimelerde -s çoğul eki işe yaramaz.

-s ya da diğer çoğul ekleri kelimeye eklemekteki amaç s sesini elde edebilmektir. Bu ses sayesinde o kelime çoğul hale dönüşmüş olur.

İşte bu yüzden, İngilizce çoğul ekleri doğru bir şekilde kullanabilmemiz için o kelimenin ses durumuna bakmamız gerekir.

Eğer -s eklediğimizde, o kelimeyi telaffuz ederken s sesini anlaşılır bir şekilde telaffuz edebiliyorsak sorun yok, ancak edemiyorsak -es eklemeliyiz.

Örneğin; page (peyc) kelimesini çoğul hale getirmek için -s çoğul ekini kullanmamız gerekir çünkü bu kelime sesli bir harf ile bitiyor. 

Ama eğer -es kullanırsak, iki sesli harfi yan yana getirmiş oluruz ki bu da telaffuzun bozulmasına neden olur. 

Halbuki amacımız, o kelimenin telaffuzunu bozmak değil, s sesini çıkarmasını sağlamaktır. Bu yüzden e sesli harfi ile biten bu kelime (ve de hemen hemen e harfi ile biten tüm kelimeler için) -s çoğul eki en iyi seçenektir.

Buna göre; 

page, pages olur

(peyc - peycs)

Diğer bir örnek;

glass için -s kullanamayız çünkü zaten s ile bitiyor. S, sessiz bir harf. Sessiz bir harfin yanına sessiz bir harf daha eklemek ise, telaffuz esnasında o kelimenin çoğul olup - olmadığının anlaşılabilirliğini zorlaştırır. 

Yani bu kelimeye -s çoğul ekini eklesek bile toplamda üç adet s harfi yan yana geleceğinden, telaffuz ettiğimizde çoğul eki ayırt edemeyiz. Bu yüzden bu kelime için -es kullanımı uygundur. Çünkü hatırlayın; amacımız s sesini çıkartabilmek.

table için -es olmaz çünkü zaten e sesli harfi ile bitiyor. İki sesli harfi yan yana yazmanın hiçbir mantığı yok.

Aynı mantık ile diğer bazı ingilizce kelimelerin çoğul halleri aşağıda bulabilirsiniz;

teacher - teachers

girl - girls

gift - gifts

fish - fishes

box - boxes

Bu kelimeleri inceleyelim;

• teacher, girl, gift kelimeleri için -s kullandık çünkü bu eki eklediğimizde s sesini kolayca elde edebiliyoruz.
• fish, box kelimeleri için -es kullandık çünkü bu kelimelere -s eklediğimizde s sesini neredeyse hiç duyamıyoruz ya da ayırt edemiyoruz. Bu yüzden bu kelimeler için -es kullandık.

Örneğin fox kelimesine "-s" ekleyerek çoğul yapamayız. Çünkü sessiz (ünsüz) bir harf (x) ile bitmektedir. "-s" harfi zaten sessizdir. Yani iki sessiz harfi bir arada kullanırsak, telaffuz ederken belirgin bir s sesi çıkmayacağı için bu kelimeyi "-es" ekleyerek çoğul yaparız.

foxs : fakss (yanlış)

foxes : faksıs (doğru)

flashs : fılaşs (yanlış)

flashes : fılaşes (doğru)

tomato > tomatoes

scenario > scenearios

Yukarıdaki iki kelime de "o" ile bitiyor olmasına rağmen birisi "-s", diğeri "-es" ile çoğul yapılmıştır. Bunun nedeni "o" harfinden önce gelen harfin sesli ya da sessiz olması ile alakalıdır.

3. "y" ile biten kelimeler -ies alır

Kelimenin son harfi "y" ile bitiyorsa, bu kelimeyi çoğul yapabilmek için "y" harfinden önce sesli mi yoksa sessiz mi bir harf olduğuna bakmalıyız. Eğer sessizse "-ies", sesliyse "-s" yazmalıyız.

Bu bilgiyi, basit bir örnek ile daha anlaşılır hale getirebiliriz.

Mesela "baby" kelimesi, İngilizce'de en çok kullanılan kelimelerden birisidir. Bu kelimenin son harfi "y"dir.

Bu kelimeyi çoğul yapabilmemiz için, "y" hafinden önceki harfin sesli mi yoksa sessiz mi olduğuna bakarız.

Bir önceki harf "b" harfidir ve bu harf sessiz olduğu için "-ies" yazıyoruz. Sonuç olarak baby kelimesini çoğul halde babies şeklinde yazmış oluyoruz.

Sizler de boy ve lady kelimelerini çoğul yapmak ister misiniz?

4. "-f" ve "-fe" ile biten kelimeler -ves alır

Sonu f ya da fe ile biten kelimeleri çoğul yapmak için ise "-ves" ekini eklememiz lazım.

Mesela wife kelimesi Türkçe'de "kadın" anlamına gelir. Bu kelime "-fe" ile bittiği için, çoğul yapabilmemiz için "-ves" ekleriz ve "wives" kelimesini elde ederiz.

Bu tarz kelimelerin de istisnaları var. Mesela proof kelimesi de "-f" ile bitiyor ama çoğul yapmak için "-ves" ekini değil, "-s" ekini eklememiz gerekiyor. Bu nedenle kelimelerin çoğul hallerini öğrenirken aynı zamanda bu tarz istisnaları da ayrıca göz önünde bulundurup öğrenmeniz gerekir.

Siz de life ve knife kelimelerinin çoğul hallerini yazarak, konuyu daha net anlayabilirsiniz.

5. Bazı kelimelerin ayrıca çoğul versiyonları vardır

İngilizce’de bazı kelimeler var ki bu kelimeleri çoğul yapmak için hiçbir ek eklemeniz gerekmiyor. Bu kelimelerin kendi çoğul versiyonları var.

Bu kelimelerden popüler olanları;

foot - feet

(ayal - ayaklar)

woman - women

(kadın - kadınlar)

man - men

(adam - adamlar)

child - children

(çocuk - çocuklar)

datum - data

(veri - veriler)

Bu kelimelerin herhangi bir kuralı yoktur. Bu türden kelimelerin sayısı zaten az. Bu yüzden hepsini tek tek ezberlemeniz gerekiyor.

6. Bazı kelimeler, tekil halde olmasına rağmen çoğul anlam da verirler

Bazı kelimeler ise hem tekil hem de çoğul anlam verirler. Bu kelimeler genellikle hayvanları ifade eden kelimelerdir. Mesela: fish, deer, sweine.

singular plural konu anlatımı

İngilizce çoğul yapma konusu ile ilgili tavsiyelerim

Bu yazının geriye kalan kısmında hangi kelimeleri, sadece "-s" ekleyerek çoğul yapamayacağımızdan bahsetmek istiyorum. (evet, bu konunun en sıkıcı yerine geldik, sizi anlıyorum.)

Şimdi, "yok efendim ben ayrıntılarla uğraşamam" deyip, bu sayfayı kapatmayın lütfen. Çünkü emin olun şimdi bahsedeceğim kelimeler ve bu kelimelerin çoğul versiyonları, İngilizce ile yakından uzandan alakalı olduğunuz sürece, sürekli karşınıza çıkacaktır. 

İşte bu yüzden şimdi kaçmak yerine yüzleşin ve üstesinden gelin. Ayrıca size vereceğim ince taktikler sayesinde "-s" ile çoğul yapılamayan kelime türlerini kolayca kavrayacağınızdan eminim. (Çok da emin değilim gerçi ama iddialıyım, bakın deneyin, görün...)

Bir kelimenin "-s" ile çoğul olup, olmayacağını son harflerine bakarak anlarız ama bence daha pratik bir yöntem telaffuz yaparak ses uygunluğunu kontrol etmektir.

Mesela "glass" kelimesine "-s" ekini ekleyerek telaffuz edin. Telaffuz ederken çıkardığınız sesi iyice dinleyin. 

Burada şunu fark etmeye çalışmalısınız; eklediğiniz ekin çıkardığı ses, telaffuz ederken net bir şekilde anlaşılabiliyor mu, fark edilebiliyor mu, ayırt edilebiliyor mu?

Eğer bu sorulardan herhangi birisi için "hayır" cevabını verirseniz, o halde o kelimenin "-s" ile çoğul yapılamadığından emin olabilirsiniz.

İngilizce tekil çoğul kelimeler örnekler incelediğiniz zaman da şunu fark edeceksiniz ki; İngilizce çoğul yapma aslında genel olarak kelimeye -s ya da -es eki eklenmesi ile yapılıyor. Yani "-s" ile çoğul yapamadığınız bir kelimeyi, ikinci bir yöntem olarak "-es" ile çoğul yapmayı denemek mantıklı bir girişim olabilir.

Fakat yine de; ne -s, ne de -es ile çoğul yapılamayan kelimelerin sayısının da kayda değer oranda fazla olduklarını göz önünde bulundurmalısınız. Bu nedenle İngilizce tekil çoğul durumunu bu tür kurnazlıklar ile kolayca halledemezsiniz maalesef ama yine de durum o kadar da iç burkan cinsten değil.

Ben sizlere bu konuda en sağlam yöntemi şöyle önereyim; mesela bugün "flower" kelimesini öğrendiniz diyelim. Yapmanız gereken tek şey, bu kelimeye "-s" eklemek, olmazsa -es eklemek ve bu da olmazsa o kelimenin çoğul halini öğrenmektir.

Sonuç olarak kolayca çoğul yapılamayan kelimeleri öğrenmenin en iyi yöntemi zamanla tekrar etmektir. Zamanla tekrar ettikçe zaten çoğul hallerini öğrenmiş olacaksınız ve artık isteseniz de unutmazsınız. Mesela foot kelimesinin feet şeklinde çoğul yapıldığını zamanla öğrenirsiniz.

İngilizce singular plural konu anlatımı ile ilgili değinmek istediğim ayrıntıları şimdilik burada noktalıyorum. İngilizce singular plural konusu en başta çok kolay bir konu gibi görünse de, aslında detaylarına girdiğimizde, pek de kolay olmadığını fark ediyoruz. 

Yine de İngilizceyi seven, İngilizce öğrenmek konusunda kararlı olan herkesin bu gibi detayları öğrenirken keyif aldığına inanıyorum.

Singular Plural Konu Anlatımı - Özet

Konuyu özetleyecek olursam;

Singular plural konu anlatımı, İngilizce isim türünden kelimelerin tekil ve çoğul halleri ile ilgilidir.

İsim türünden kelimeler evrende varlığı söz konusu olan her türlü şeyi “adlandırma” görevi üstlenmiş olan kelimelerdir.

Örnekler; book (kitap), computer (bilgisayar), energy (enerji), rain (yağmur), love (aşk)

Amaç, bu kelimeleri çoğul hale getirmektir. 

Örneğin “book” kelimesi, “books” şekline dönüştüğünde plural olmuş olur ve verdiği anlam çoğul olur.

Bu durumda “book kelimesi “kitap” anlamını veriyorken, “books” ise “kitaplar” anlamını verir.

İngilizce singular plural dönüştürme işlemi için kullanmış olduğumuz "-s" eki, Türkçedeki "-ler, -lar" çoğul eklerinin karşılığıdır.

“-s” ve “-es” ekleri, kelimeleri çoğul hale dönüştürmek için en çok kullanılan İngilizcede çoğul ekleridir. İngilizcedeki kelimelerin bir çoğu bu ekler kullanılarak kolayca çoğul yapılabilse de, bazı kelimeler için bu durum geçerli değildir.

Hangi kelimenin “-s”, hangi kelimenin “-es” ekini alacağı ise ilgili kelimenin hangi harf ile bittiğine bağlı olarak değişir. Çoğu zaman, zaten sessiz ile biten bir harfin yanına sessiz harfi koymak doğru değildir çünkü telaffuz ederken anlaşılmaz. Aynı durum, sesli harf yanına sesli harf koymakta da geçerlidir.

Bu yüzden genellikle sesli harfle bitenler “-s”, sessizle bitenler “-es” alır.

Örneğin "cat" (kedi) kelimesini çoğul yapmak istiyorsak, kelimenin sonuna "-s" ekini ekleriz.

cat > cats

(kedi > kediler)

singular plural konu anlatımı

İngilizce çoğul yapma durumu sadece "isim" türünden kelimeler ile ilgilidir. 

Yani çoğul yapmak istediğiniz kelime, "isim" türünden bir kelime olmalıdır. Zaten, isim türünden olmayan kelimeleri çoğul yapmaya çalışmak yersiz ve anlamsız bir girişim olacaktır. (Düşünsenize; senler, yürümekler, içinler... gibi kelimeler kulağa sizce de çok anlamsız gelmiyor mu?) 

Bu arada isim türünden kelimelerin ne olduklarını da hatırlatmak isterim. Şöyle ki herhangi birşeyi adlandıran kelimeler, "isim" türünden kelimelerdir. 

Adlandırılan şey beş duyu organımızla algıladığımız ya da algılamadığımız birşey olabilir. Bunun hiçbir önemi yok. Eğer evrende varlığı "söz konusu" olan birşey ise o şeyi ifade eden her kelime isim türünden kelimedir.

Örnekler; 

hava, su, elektrik, tıp, eşya, koku...

Yukarıda "örnekler" diyerek sıralandırdığım her bir kelimenin "bir şeyi" ifade ettiğini görmekteyiz. İşte bu nedenle bu kelimeler "isim türünden kelimeler" olarak kabul edilirler.

Açık konuşayım; yazının buraya kadar ki kısmında İngilizce çoğul yapma işleminin en kolay kısmını ele aldık.

Kolay kısmı derken şunu kastediyorum; İngilizcede çoğul yapmak için kelimelere "-s" ekliyoruz evet bu doğru ama maalesef ki bu durum her kelime için geçerli değil. (İngilizce maalesef ki istisnalar ile doludur ve bu durum da, bu istisnalardan birisidir.)

Çoğul hal ne zaman kullanılır?

Eğer aynı türden olan birden çok fazla varlığı kastetmek istiyorsak, bunun için o varlığı temsil eden kelimenin çoğul halini kullanmamız gerekir.

Örneğin birden fazla kitabı kastetmek için “kitap” kelimesinin çoğul hali olan “kitaplar” kelimesini kullanmamız gerekir.