Do Does Kullanımı | 10+ Farklı Kullanım & Örnekler

Do does kullanımı farklı şekillerde olabilmektedir. En çok kullanılan 10'dan fazla kullanım şeklini, örnek cümleler ile birlikte bu yazıda ele alıyoruz.

Do does kullanımı

1. Do, Does Şeklinde Kullanımı

I do 
(Yaparım)

You do 
(Yaparsın)

He/She/It does 
(Yapar)

We do 
(Yaparız)

You do 
(Yaparsınız)

They do 
(Yaparlar)

Normalde tüm şahıslar için "do" şeklinde olurken; 3. tekil şahıslar için "does" şeklini alır.

2. Do not, Does not Şeklinde Kullanımı

İngilizce’de fiilleri olumsuz yapmak için not olumsuz ekinden faydalanırız. Bu nedenden dolayı do ya da does şeklindeki fiilleri olumsuz yapabilmek için hemen yanına not ekini yerleştirmeliyiz. Bu durumda do not ve does not ifadelerini elde etmiş oluruz.

I do 
(yaparım)

I do not 
(yapmam)

She does 
(yapar)

She does not 
(yapmaz)

3. Don't, Doesn't

İngilizce do does kullanımı olumsuz cümlelerde kısaltılmış şekilde kullanılır. Bu nedenle do not yerine don’t ve does not yerine doesn’t şeklinde yazılır.

Do not = don’t
Does not = doesn’t

I don’t 
(yapmam)

She doesn’t 
(yapmaz)

4. Geniş Zamanda Kullanımı 

Geniş zamanda düz cümlelerde "to do" fiilini yardımcı fiil olarak kullanmak isteğe bağlıdır. Zorunlu değildir.

Mesela:

I run (koşarım)
I write (yazarım)

Yukarıdaki geniş zamanlı cümleleri kurmak için "do" fiilini yardımcı fiil olarak kullanmadık. Çünkü buna gerek duymadık.

Ama istersek kullanabiliriz ve eğer kullanırsak da yanlış olmaz;

Mesela:

"I run" = "I do run"
"I write" = "I do write"
"I find" = "I do find"

Geniş veya geçmiş zamanda soru cümlesi veya olumsuz cümle kurmak istediğimizde ise do kullanmamız gerekmektedir.

Örnekler;

I do.
(yaparım)

Bu cümlede to do fiili 1. tekil şahsa göre çekimlenmiş olup, ana fiil olarak geniş zamanda kullanılmıştır.

She does .
(yapar)

Bu cümlede ise 3. tekil şahsa göre çekimlenmiştir ve yine ana fiil olarak geniş zamanda kullanılmıştır.

Do I go to school? 
(Okula gider miyim?)

Bu cümlede to do fiili 1. tekil şahsa göre çekimlenmiş olup, yardımcı fiil olarak kullanılmıştır.

Peki bu cümlede to do fiilinin yardımcı fiil olarak kullanıldığını nasıl anlıyoruz?
Cevap: "do" yardımcı fiili olmasaydı, cümle soru cümlesi olamazdı.

I didn’t go to school. 
(Okula gitmedim)

Yukarıdaki cümlede did olarak çekimlenmiştir çünkü cümle geçmiş zamanlı olduğu için. Did not ile birlikte kullanılmıştır çünkü cümle olumsuzdur. Bu cümlede de to do, yardımcı fiil olarak kullanılmıştır. Çünkü to do’nun bu cümledeki görevi geçmişte yapılmamış bir eylemi ifade etmektir.

5. Did + mastar fiil Şeklinde Kullanımı

To do fiilinin geçmiş zamanlı hali olan "did", fiilin yalın hali ile birlikte de kullanılabilmektedri.

Mesela; I did like your car. Şeklinde bir cümle (arabanı beğendim) şeklinde çevrilir ama bu cümlede verilmek istenen asıl mesaj, daha doğrusu vurgulanmak istenen asıl şey “beğenmek” fiilidir.

O yüzden bu tarz bir cümleden kesinlikle beğendim, hiç kuşkun olmasın gibi bir anlam çıkartmamız gerekir.

Örnek;

She did like her new pencil. 
(O yeni kalemini beğendi)
(kesinlikle beğendi, kuşkunuz olmasın, emin olabilirsiniz)

I did clean my room. 
(Odamı temizledim)
(emin olabilirsin)

Bu tarz cümlelerde dikkat edilmesi gereken önemli ayrıntı; did ifadesinden sonra ana fiilin mastar halde kullanıldığıdır. Bu tarz kullanımda ana fiilin geçmiş zamanda yapılmış olduğunu hem de fiilin vurgulanmış olduğunu anlamamız gerekir.

6. Emir, rica ve davet cümlelerinde Do Kullanımı

Bu tarz cümleler do ile başlar ve do dan sonra fiil getirilerek cümle kurulur.

Örnekler;

Do come in!
(İçeri gir)

Do go to school! 
(okula git)

Do take money!
(parayı al)

Aynı şekilde olumsuz rica ya da emir cümleleri de kurabiliriz.

Örnekler;

- Don’t go to school!
(okula gitmek)

- Don’t leave me alone! 
(beni yalnız bırakma)

- Don’t touch me!
(bana dokunma)

7. Kısa Cevap

Do does ingilizce konu anlatımı ayrıca do fiilinin kısa cevaplar vermek için kullanıldığına da değinmek gerekir. Özellikle gündelik konuşmalarda bu çok sık yapılan birşeydir. İki kişi iletişim kurarken, birisi diğerine do ile başlayan bir soru sorduğu zaman, bu soruya cevap vermenin en kestirme yolu do ile cevap vermektir.

Örnekler;

Soru:
Do you sleep everyday? 
(Her gün uyur musun?)

Olumlu cevap:
Yes, I do.
(Evet, uyurum)

Olumsuz cevap:
No, I don’t 
(Hayır, uyumam)

Geçmiş zamanlı soru:
Did you sleep last night? 
(Geçen gece uyudun mu?

Olumlu cevap:
Yes, I did. 
(Evet, uyudum)

Olumsuz cevap:
No, I didn’t. 
(Hayır, uyumadım)

8. Kısa Soru

Do does dont doesnt konu anlatımı ayrıca soru cümleleri olarak da bilinmesi gereken ifadelerdir. Çünkü dont ve doesnt ifadeleri ile soru sorduğumuzda, karşı taraftan kesin bir onay beklediğimiz anlaşılır.

Örnekler;

- You go to school, don’t you? 
(Okula gidiyorsun, değil mi?

- He doesn’t stay in house, does he? 
(O evde kalmıyor, değil mi?)

9. Kısa Onay Cevabı

Aynı şekilde ingilizce does kullanımı onay verme anlamında da kullanılmaktadır.

Örnekler;

Düz olumlu ifade:
She likes to drink milk. 
(O süt içmeyi sever)

Onaylayan cevap:
Yes, she does. 
(Evet, sever)

Onaylamayan cevap:
No, she doesn’t. 
(Hayır, sevmez)

10. So + do/does Kullanımı (de, da)

Ayrıca so + does şeklinde kullanımlarda de, da anlamı ortaya çıkarılır.

Örnekler;

- She likes to drink milk. So does Alex. 
(O süt içmeyi sever. Alex de öyle)

- We need to go school. So does they. 
(Okula gitmemiz lazım. Onlar da öyle)

- I need to buy a new umbrella. So does you. 
(Yeni bir şemsiye almam lazım. Senin de öyle)

- She doesn’t want to eat. Neither do we. 
(O yemek istemiyor. Aynı şekilde biz de)

11. Doing Şeklinde Kullanımı

Ana fiil olarak, Şimdiki Zaman cümlelerinde "-ing" ekini alarak "doing" şeklinde kullanılır. Bu şekilde kullanıldığında, tıpkı diğer tüm fiiller gibi "to be" yardımcı fiili ile birlikte kullanılır.

- I am doing my job. 
(İşimi yapıyorum)

- You are doing nothing. 
(Hiçbirşey yapmıyorsun)

Son olarak konu ile ilgili anlamadığınız yerler veya sormak istediğiniz sorular olursa, aşağıdaki yorum kısmından bana sormaktan çekinmeyin.