İngilizcede Zamanlar ve Kuralları

İngilizcede zamanlar ve kuralları sayesinde İngilizce cümleleri kolayca çevirebilirsiniz.

Simple Present Tense (Basit Geniş Zaman) Kuralları

Kural 1 : Geniş zamanda olumlu cümlelerde herhangi bir yardımcı fiil kullanılmasına gerek yoktur. Çünkü fiili doğrudan özne ile birleştirip kullanabiliyoruz.

Mesela “to listen” fiilini, “you” öznesi ile birleştirerek “you listen” şeklinde kullanabiliyoruz. Yani, herhangi bir yardımcı fiil kullanmamıza gerek yok ama istersek “to do” yardımcı fiilini kullanabiliriz.
Eğer kullanırsak; “I listen” şeklinde kurduğumuz cümleyi “I do listen.” şeklinde kurarız. Yani yardımcı fiil, özneden hemen sonra yazılır.

Kural 2 : Geniş zamanda olumsuz bir cümle kurabilmemiz için hem “not” olumsuzluk ekini hem de “to do” yardımcı fiilini kullanmamız gerekir.

Mesela; “Ben müzik dinlemem.” cümlesinin İngilizce çevirisini yapacaksak eğer, kuracağımız cümle geniş zamanda olumsuz bir cümle olacağı için hem “not” olumsuzluk ekini hem de “to do” yardımcı fiilini kullanmamız gerekir.

Buna göre;
Müzik dinlemem.
I don’t listen music.
Yukarıdaki örnek cümleyi incelediğimizde, hem yardımcı fiilin, hem de olumsuzluk ekinin bir arada kullanıldığını görüyoruz.

Kural 3 : Geniş zamanda olumlu ya da olumsuz herhangi bir cümle kurarken, normalde fiil hiçbir ek almaz ama eğer cümlenin öznesi 3. tekil şahıs ise fiilin sonuna “-es” ya da “-s” eklerinden birisi gelir.

Örnekler;

I find.
(bulurum.)

Yukarıdaki cümlede fiilin hiçbir ek almadığını görüyoruz.

She finds.
(bulur.)

Yukarıdaki cümlede ise fiilin -s ekini almış olduğunu görüyoruz.
Kuralımız neydi; eğer şahıs üçüncü tekil şahıslardan birisi ise, fiil “-es” ya da “-s” eklerinden birisini alır. Bu kurala göre, yukarıdaki örnek cümlenin öznesinin de üçüncü tekil şahıs olduğunu dikkate aldığımızda, fiilin neden “-s” eki ile bitmiş olduğunu net bir şekilde anlıyoruz.

Peki üçüncü tekil şahıslar denildiğinde aklımıza ne gelmelidir?
Şöyle ki; “He, She, It” zamirlerinden birisi üçüncü tekil şahıs olabileceği gibi, isim türünden herhangi bir kelime de üçüncü tekil şahıs olabilir. Bu tamamen ilgili cümlenin öznesi ile alakalıdır.

Örnek;

She waits for you.

Yukarıdaki cümlenin öznesi “she” kelimesidir. Çünkü “to wait” (beklemek) işlemini gerçekleştirmektedir. “She” kelimesi, üçüncü tekil şahsı ifade ediyor olduğundan dolayı, cümlenin öznesi üçüncü tekil şahıstır ve cümlenin yüklemi de bu nedenden dolayı “-s” ekini almıştır.

The girl waits for you.

Yukarıdaki cümlenin öznesi “the girl” ifadesidir. Yani şuna dikkat; özne dediğimiz öğe, zamir türünden bir kelime olmak zorunda değildir. Tıpkı bu örnek cümledeki gibi, özne isim türünden bir kelime de olabilir. Önemli olan şey, o kelimenin özne görevi görüyor olması ve kaçıncı şahsı temsil ediyor olduğudur. Yukarıdaki örnek cümlede “the girl” öznesi üçüncü tekil şahsı temsil etmektedir. Bunu “the girl” ifadesi yerine “She” zamirini koyarak da kolayca test edebiliriz. Sonuç olarak, bu nedenden dolayı yüklemin sonuna “-s” eki gelir.

Aynı şekilde “nobody, somebody, no one” zamirleri de 3. tekil şahıslar grubuna dahil olduğundan, yüklem “-s” ya da “-es” alır.

Örnekler;
Somebody wants you.
Nobody knows the truth.
No one cares your life style.

Kural 4 : Geniş zaman cümlelerinde özne üçüncü tekil şahıs olduğu zaman yüklem nasıl ki “-s” ya da “-es” eklerinden birisini alıyorsa aynı şekilde olumsuz cümlelerde kullandığımız “to do” yardımcı fiili de “-es” ekini alır ama ana fiil ek almaz.

Örnekler;
She doesn’t want to listen anything.

Yukarıda cümleyi incelediğimizde “to do” yardımcı fiilinin “-es” ekini almış olduğunu fakat “want” fiilinin herhangi bir ek almamış olduğunu görüyoruz.

Simple Present Continuous Tense (Şimdiki Zaman) Kuralları

Kural 1 : Şimdiki zaman cümlesi kurabilmek için “to be” yardımcı fiilini ve Türkçe’de “-yor” şimdiki zaman ekine denk gelen “-ing” ekini kullanırız. “to be” yardımcı fiili özneden sonra yazılır. “-ing” eki ise fiile eklenir.

Örnekler;
She is waiting for you.
Yukarıdaki cümlede “to be” yardımcı fiili “she” öznesinden hemen sonra kullanılmıştır ve“to wait” fiili “-ing” ekini almıştır.

Simple Past Tense (Basit Geçmiş Zaman) Kuralları

Kural 1 : Bir fiili geçmiş zamana göre çekimlemek için önce o fiilin düzenli mi yoksa düzensiz mi olduğuna bakmamız gerekir. Düzenli fiiller, sonuna “-ed” geçmiş zaman ekini alarak kolayca geçmiş zaman haline gelebiliyorken düzensiz fiiller ise herhangi bir ek almadıkları gibi, geçmiş zamanlı halleri de değişmektedir.

Örneğin “to go” fiili, düzensiz fiillerden birisidir. Bu nedenden dolayı “-ed” eki ile geçmiş zaman yapılamaz. Bunun yerine “to go” fiilinin geçmiş zamanlı versiyonlarını ezberlememiz gerekir. “to go” fiilinin geçmiş zamanlı iki versiyonu vardır. Birincisi “went”, ikincisi “gone” şeklindedir. “went” past tense için, “gone” ise perfect tense cümleleri için kullanılır.

She went. (gitti)
She has gone. (gitti)

Yukarıdaki cümleleri incelediğimizde; ilk cümle past tense cümlesi olup, to go fiilinin “went” şeklinin kullanıldığını görüyoruz. İkinci cümle ise present perfect tense cümlesi ve to go fiilinin “gone” şekli kullanılmıştır.

Bu dediğimiz durum sadece düzensiz fiiller için geçerlidir fakat her düzensiz fiilin de past ile perfect tenses versiyonları farklı değildir. Bazıları aynıdır.

Mesela “to spend” fiili bunlardan birisidir.

I spent. (harcadım.)
I have spent. (harcadım.)

Gördüğünüz gibi her iki versiyonu da aynıdır.

Kural 2. Geçmiş zamanlı bir cümlenin yüklemi eğer isim türünden ise yardımcı fiil “to be” yardımcı fiili kullanılır.

Kural 1’de ele aldığımız cümle tipi, yüklemin fiil türü olduğu cümle tipiydi ancak bazen cümlelerin yüklemi isim ya da sıfat türünden olabilmektedir. Bu durumda; geçmiş zamanlı bir İngilizce cümle kurarken eğer cümlenin yüklemi isim ya da sıfat türünden ise “to be” yardımcı fiilini kullanmamız gerekir.

Mesela;
She was a smart student.
Yukarıdaki cümlede yardımcı fiil olarak “to be” (was) kullanılmıştır. Çünkü cümlenin yüklemi isim türündendir.

She went to the school.
Yukarıdaki cümle de geçmiş zaman cümlesi olmasına rağmen “to be” yardımcı fiilini kullanmadık. Çünkü cümlenin yüklemi fiil türünden bir kelime ve bu yüzden yardımcı fiil kullanmamıza gerek yok. Biz zaten ana fiilin geçmiş zamanlı halini kullanarak, cümleyi geçmiş zamana göre çekimlemiş oluyoruz.

Kural 3 : Geçmiş zamanlı olumsuz cümlelerin eğer yüklemi fiil türünden ise “to do” yardımcı fiilini kullanırız.

Örnek;
She didn’t eat her lunch.
Yukarıdaki cümle geçmiş zamanlı olumsuz bir cümledir. Bu cümleyi kurabilmek için “to do” yardımcı fiilini kullandık ama dikkat edin ki cümlenin ana fiili olan “to eat” yalın halde durmaktadır. Yani İngilizce geçmiş zamanlı cümlelerin olumsuzlarında sadece yardımcı fiili (to do + not) değiştiriyoruz, ana fiile dokunmuyoruz.

Past Continuous Tense (Geçmişte Süreklilik) Kuralları

Taktik : “Continuous” kelimesini gördüğünüzde aklınıza direkt olarak “-ing” süreklilik eki gelsin.

Kural : Yukarıdaki taktikten yola çıkarak, geçmişte süreklilik bildiren bir cümle kurabilmek için hem geçmiş zamanı hem de şimdiki zamanı birbirine karıştırmamız gerektiğini anlayabiliriz.

Buna göre; geçmişte süreklilik bildiren bir cümle kurabilmek için “to be” yardımcı fiilinin past tense versiyonunu ve “-ing” şimdiki zaman ekini kullanıyoruz. Böylece ortaya hem geçmiş hem de süreklilik bildiren bir zaman çıkıyor.

Örnekler;
She was cleaning her room.

Yukarıdaki cümlede “to be” (was) yardımcı fiilinin geçmiş zamanlı (past tense versiyonu) kullanılmış olduğunu ve cümlenin ana fiilinin de “-ing” süreklilik ekini (ya da şimdiki zaman ekini) alarak çekimlenmiş olduğunu görmekteyiz.

Önemli bilgi: geçmiş zamanlı cümlelerde eğer özne çoğul ise “was” yerine “were” kullanılır.

Future Tense (Gelecek Zaman) Kuralları

Kural : Gelecek zaman denildiğinde aklınıza direkt “will” (-ecek, -acak) yardımcı fiili gelmelidir. Bu yardımcı fiil de, tıpkı diğer yardımcı fiiller gibi cümlenin öznesinden hemen sonra kullanılır.

Örnek;
She will read the book that I gave her.
(O, ona verdiğim kitabı okuyacak.)

The car that at the left will pass us.
(Soldaki araba bizi geçecek.)

Perfect Tenses (Bitmiş Zamanlar) İle İlgili Kurallar

Kural : Perfect Tensler; zamandan ziyade bir durumun ya da eylemin etkisi vurgulanmak istenildiği zaman kullanılırlar.

Mesela; bu sabah elma yediğinizi söylemek istiyorsanız past tense kullanmanız daha uygundur.
Ama bu sabah yediğiniz elmanın güzel olduğunu ifade etmek istiyorsanız bu durumda perfect tense kullanmanız daha doğrudur. Çünkü yapılan eylemin (elma yemek) etkisi hala devam ediyor.

I closed my Instagram account about 1 hour ago.
(Instagram hesabımı yaklaşık 1 saat önce kapattım.)

Yukarıdaki cümle simple past tense kullanılarak söylenmiştir. Çünkü bu cümlede vurgulanmak istenilen şey söz konusu eylemin geçmişte yapılmış olduğudur.

I have closed my Instagram account, so we can’t talk on it.
(Instagram hesabımı kapattım, bu nedenden dolayı orada görüşemeyiz.)

Yukarıdaki cümle past perfect tense cümlesi olarak kurulmuştur. Çünkü bu cümlede amaç “kapatmak” eyleminin geçmişte yapılmış olduğunu vurgulamaktan ziyade; kapatma eyleminin gerçekleşmiş olduğundan dolayı ortaya çıkan etkiyi belirtmektir.

Bu durum tüm perfect tensler için geçerlidir.

Mesela;

She will go to the school today. (simple)
She will have been going to school today. (perfect)

Her iki cümle de gelecek zamanda yapılacak olan bir eylemi ifade ediyor olmasına rağmen ilk cümlede eylemin “bugün” (zaman) gerçekleştirilecek olduğu, ikinci cümlede ise gidiyor olacağı (zamandan ziyade gitme eyleminin gerçekleştirilecek olacağı) vurgulanmaktadır.

Umarım İngilizce zamanlar ve kuralları işinize yarar. Ben hem Simple hem de Perfect Tense grubundan aklıma gelen tüm ayrıntıları, olabildiğince açık ve net bir şekilde kurallar halinde sizlerle paylaşmaya gayret ettim. Eğer sorularınız olursa aşağıdaki yorum formunu kullanarak sormaya çekinmeyin.