Had been şeklinde bir ifade gördüğünüz zaman, aklınıza iki ihtimal gelmelidir;
1. İhtimal : O cümle Geçmişte Bitmiş Zamanda (Past Perfect Tense) kurulmuştur
2. İhtimal : O cümle Geçmişte Süreklilik Bildiren Bitmiş Zamanda (Past Perfect Continuous Tense) kurulmuştur.
Yukarıdaki iki ihtimalin dışında, had been şeklinde bir kullanım zaten yoktur.
Peki o cümlenin, yukarıdaki iki zaman diliminden hangisine ait olduğunu nasıl anlarız?
Aslında bu sorunun cevabı basittir.
Geçmişte Süreklilik Bildiren Bitmiş Zaman diliminde kurulan cümlede ana fiil “-ing” süreklilik ekini almaktadır.
Geçmişte Bitmiş Zamanda ise “-ing” süreklilik eki kullanılmaz, fiilin üçüncü hali kullanılır.
Örnek olarak aşağıdaki cümleleri inceleyelim.
I had been in London.
(Londradaydım)
Yukarıdaki cümlede had been şeklinde bir ifade görüyoruz.
Peki bu cümle hangi zaman dilimine ait?
Aslında baktığımız zaman cümlede “-ing” süreklilik ekini almış bir fiil yok. Bu durumda, bu cümlenin Geçmişte Bitmiş Zamana ait bir cümle olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
I had been working in London.
(Londrada çalışmaktaydım.)
Yukarıdaki cümleye baktığımızda ise hem had been ifadesini hem de bu ifade ile birlikte kullanılan work fiilinin -ing süreklilik ekini almış olduğunu görüyoruz.
O halde bu ikinci cümlenin Geçmişte Süreklilik Bildiren Bitmiş Zaman (Past Perfect Continuous Tense) olduğunu anlıyoruz.
Burada aslında kafa karışıklığına neden olan ifade şu dur;
Bildiğiniz gibi “to be” fiili “olmak” anlamına gelen bir fiildir.
Geçmişte Bitmiş Zaman diliminde olmuş bir şeyi ifade ederken fiillerin üçüncü hallerini kullanmamız gerektiğinden ve “to be” fiilinin üçüncü halinin de “been” şeklinde olması nedeniyle, “had been” ifadesi ortaya çıkmaktadır.
- I had been a student.
(Ben bir öğrenciydim.)
- I had been in a airplane.
(Ben bir uçaktaydım.)
- She has been a good woman.
(O iyi bir kadındı.)
Gördüğünüz gibi, yukarıdaki cümlelerin her birisi Geçmişte Bitmiş Zamanlı cümlelerdir.
Bu nedenden dolayı, “to be” fiilinin, üçüncü hali olan “been” kullanılmıştır.
Aynı şekilde Geçmişte Süreklilik Bildiren Bitmiş Zamanda da had been kullanılır ancak ek olarak ana fiil -ing süreklilik ekini de alır.
Örnekler;
- I had been flying.
(Uçuyordum.)
- I had been crying.
(Ağlıyordum.)
- I had been searching.
(Arıyordum.)
Gördüğünüz gibi, bu zaman diliminde ana fiil -ing eki alır.
Bu zaman diliminde “been” kullanılmasının nedeni ise “to be” yardımcı fiilinin, süreklilik bildiren zamanlı cümlelerin kurulabilmesinde kullanılıyor olmasından kaynaklıdır.
Mesela şimdiki zamanlı bir cümle kurmak istediğimiz zaman da hem to be yardımcı fiilini kullanmamız gerekir hem de o cümlenin ana fiiline süreklilik eki olan -ing ekini eklememiz gerekir.
Kıyaslama yapalım;
Şimdiki Zaman : I am cleaning.
Geçmişte Süreklilik Bildiren Bitmiş Zaman : I had been cleaning
Gördüğünüz gibi;
am > been olmuştur
cleaning aynen kalmıştır.
had yardımcı fiili cümleye eklenmiştir. (Çünkü Geçmişte Bitmiş Zamanlı cümleler have yardımcı fiilinin üçüncü şekli olan had ile kurulurlar.)
Eğer konu ile ilgili anlamadığınız bir ayrıntı varsa, aşağıdaki yorum bölümünden bana sormaya çekinmeyin.
ı was a studient ile ı had been a studient arasındaki fark nedir
YanıtlaSilHer iki cümle de "öğrenciydim" anlamı verir ancak aradaki fark;
SilI was a student < Bu cümlede "öğrenci olmak" eyleminin geçmişte olmuş bitmiş olduğu ifade edilir.
I had been a student < Bu cümle ise "öğrenci olmak" eyleminin şu an ki etkisini ifade eder.
I was a student cümlesi "Simple Past Tense" zamana dilimine aittir ve bu zaman dilimindeki cümleler bir eylemin ya da oluşun geçmişte olmuş bitmiş olduğunu ifade ederler.
I had been a student cümlesi ise "Past Perfect Tense" zaman dilimine aittir ve perfect zaman dilimindeki cümleler bir eylem ya da oluşun geçmişte olmuş bitmiş olduğunu vurgulamaktan ziyade o eylemin günümüzdeki etkisini vurgular.
Mesela;
Eğer geçmişte öğrenci olduğunuzu ve artık olmadığınızı ifade etmek istiyorsanız "I was a student"
Eğer geçmişte öğrenci olduğunuzu ve bundan dolayı şu an mutlu olduğunuzu ifade etmek istiyorsanız "I had been a student" cümlesini kullanmanız daha doğru olacaktır.
Ayrıca Past Tense cümlelerinde geçmiş zaman zarfları (yesterday, 3 years ago, last year) kullanılır ancak Past Perfect Tense cümlelerinde ise bu zaman zarfları kullanılmaz çünkü bu cümlelerde amaç fiilin zamanını değil etkisini vurgulamaktır.
Umarım yardımcı olabilmişimdir. 👍
Hocam merhaba. Yukaridaki bir örnekte She has been a good woman da has yerine had olması geremezmiydi. Tesekkurler Hocam verdiğiniz bilgiler için.
YanıtlaSilÇok başarılı ve detaylı bir anlatım olmuş teşekkürler.
YanıtlaSilEmeğinize sağlık sayın hocam. Saygılar
YanıtlaSil