When kullanımı peş peşe yapılan ya da yapılacak olan fiilleri birbirine bağlamak için gereklidir.
- When you come, you can go.
(Geldiğin zaman, gidebilirsin.)
Yukarıdaki örnek cümlede peş peşe yapılacak eylemler ifade edilmektedir.
- I am gonna clean the table when they finish their meal.
(Yemeklerini bitirdikleri zaman masayı temizleyeceğim.)
Yukarıdaki cümlede peş peşe gerçekleştirilecek iki fiilden söz ediliyor.
Yani clean fiili, finish fiiline bağlı.
Bir fiilin gerçekleştirilebilmesi için, önce diğer fiilin yapılması gerektiğinde when kullanıyoruz.
Örneğin: bilgisayar başına oturduk ve internete gireceğiz. Bilgisayar kapalı halde ancak açılmasını bekliyoruz.
O halde şöyle bir cümle kurabiliriz; bilgisayarım açıldığı zaman, internete gireceğim.
Gördüğünüz gibi, bu ifadede girmek fiilinin gerçekleştirilebilmesi için açmak fiilinin gerçekleştirilmesi gerekiyor.
Bu durumda, when kullanarak bu iki fiili birbirine bağlamamız gerekiyor.
O halde cümlemizi hemen İngilizceye çevirelim.
Öncelikli olarak cümlenin ilk kısmını (yani virgülden önceki kısmını) sonrasında ise ikinci kısmını (virgülden sonraki kısmını) çevirelim.
Bilgisayarım açıldığı zaman : When my computer turns on,
İnternete gireceğim : I will access to the internet.
Cümlemiz;
When my computer turns on I will access to the internet.
When cümlenin başında kullanılabildiği gibi, cümlenin ortasında da kullanılabilir.
Aşağıda when bağlacının cümle ortasında kullanıldığı örnek cümleleri görebilirsiniz;
- I’ll ask her when she comes here.
(Geldiği zaman ona soracağım.)
Yukarıdaki örnek cümlede gördüğünüz gibi, when bağlacı iki cümlenin ortasında kullanılmıştır.
When bağlacı, yan cümle oluşturan bir bağlaçtır. Oluşturduğu yan cümleyi, ana cümleye ekler.
Örnek:
When you come
(Geldiğin zaman…)
Yukarıdaki cümle bir yan cümledir.
Bu yan cümleyi, aşağıdaki cümleye ekleyebiliriz.
We can take a tour in city.
(Şehirde bir tur atabiliriz.)
We can take a tour in city when you come.
(Geldiğin zaman şehirde bir tur atabiliriz.)
Gördüğünüz gibi, iki cümleyi birbirine bağlamış olduk.
When ile başlayan cümleye yan cümle, when cümlesinin bağlandığı cümleye ise ana cümle diyoruz.
Unutmayın, when ile başlayan cümle yan cümleciktir.
When ile başlayan yan cümle zaman bildirdiğinden dolayı zaman cümleciği ya da zaman bildiren yan cümle olarak da tanımlanır.
- When the water boils, I am gonna make a glass of tea.
(Su kaynadığı zaman, bir bardak çay yapacağım.)
Yukarıdaki cümlede when ile başlayan yan cümlecik bir zaman belirtiyor.
When the water boils (su kaynadığı zaman)
Bu nedenden dolayı when ile başlayan bu yan cümlelere zaman cümleciği de denilmektedir.
Aslında ne denildiğinin bir önemi yoktur. Siz sadece when kullanım mantığını anlamanız yeterli olacaktır.
When kullanımı ile ilgili bilmeniz gereken bir diğer ayrıntı ise when ile başladığınız yan cümleciğin fiilini gelecek zamana göre çekimleyemezsiniz.
Çünkü eğer çekimlerseniz, ortaya anlamsız bir ifade çıkar.
Çünkü when ile yan cümlecik kurduğunuz zaman zaten when aynı zamanda gelecek zamanı da ifade edebilen bir bağlaç olduğundan, fiili gelecek zamana göre çekimlemenizin bir anlamı yoktur.
Örneğin;
- When you will come, we go.
Yukarıdaki cümle yanlıştır. Çünkü when ile başladığımız yan cümleciğin fiilini gelecek zamana göre çekimleyemeyiz.
Doğrusu aşağıdaki gibidir;
- When you come, we go.
(Geldiğin zaman, gideriz.)
When yan cümlesi sadece aşağıdaki zaman dilimlerinde olabilir;
- Geniş (Present)
When she comes
- Geçmiş (Simple Past)
When she came
- Geçmişte Süreklilik (Past Continuous)
When she was coming
- Bitmiş Geniş (Present Perfect)
When she has came
Sonuç olarak when yan cümleciğini oluşturabileceğimiz dört farklı zaman dilimi vardır.
Ancak bu zaman dilimleri arasında kesinlikle ama kesinlikle gelecek zaman ve şimdiki zaman yoktur.
Ancak ana cümledeki fiilin gelecek zamana göre çekimlenmesinde bir yanlışlık yoktur. Bunu yapabiliriz.
Örnek;
- When I get home, I’ll draw a picture.
(Eve gittiğim zaman, bir resim çizeceğim.)
Yukarıdaki cümlede ana cümlenin fiili gelecek zamana göre çekimlenmiştir.
When cümleleri ile ilgili bir diğer önemli kural ise, her iki tarafında birbirine eşit zamanda olmasıdır.
Yani zaman eşitliğinin sağlanması gerekiyor.
Bu tablo kafanızı karıştırmasın.
Sonuç olarak when cümlelerini 4 farklı zaman diliminde kurabilirsiniz ana cümlenin zamanı ise geniş, gelecek ya da geçmiş olabilir.
Ayrıca when cümlesi Geçmişte Süreklilik Bildiren Zaman (Past Continuous Tense) veya Şimdiki Bitmiş Zaman (Present Perfect Tense) yapıldı diye ana cümleyi de bu zaman dilimi ile kurmanız şart değildir.
Bu cümlelerin ana mantığı şu dur; bir taraf geçmiş ise diğer taraf da geçmiş olmalıdır.
Şimdiki Bitmiş Zaman aynı zamanda Geniş ve Gelecek zamana dahil olduğundan, yine cümle dengelenmiş oluyor.
Geçmişte Süreklilik Bildiren Zaman ise Geçmiş Zamanın alt grubunda yer alan bir zaman dilimi olduğundan, Geçmiş Zaman ile aynı denge gücüne sahiptir.
Örnekler;
When she comes, I come.
(O geldiği zaman, ben gelirim.)
Yukarıdaki cümlede iki taraf da geniş zamanlıdır.
When she comes, I will come.
(O geldiği zaman, ben geleceğim.)
Bu cümlede ise yan cümle geniş zamanlı, ana cümle ise gelecek zamanlıdır.
Daha önce de ifade etmiş olduğum gibi, when yan cümlesi gelecek zamana göre çekimlenemez ancak ana cümle çekimlenebilir.
When she came, she saw my new car.
(Geldiği zaman arabamı gördü.)
Geçmiş + Geçmiş
When she was listening the song, she liked.
(Şarkıyı dinliyorken beğendi.)
Geçmişte Süreklilik + Geçmiş
When she has find the book, she reads.
(Kitabı bulduğunda, okur.)
Şimdiki Bitmiş + Geniş
When she has buy a new car, she will drive it.
(Yeni bir araba aldığı zaman sürecek.)
Yukarıdaki cümlede yan cümle Şimdiki Bitmiş Zaman (Present Perfect Tense), ana cümle ise gelecek zamandır.
When kullanımı ile ilgili yazının buraya kadar anlatmış olduğum tüm bilgiler ve örnek olarak yazdığım tüm when cümleleri, when kelimesinin bağlaç olarak kullanılıyorken hali için geçerlidir.
When kelimesi ayrıca soru zarfı olarak da kullanılır.
Soru zarfı olarak kullanıldığında ise görevi iki cümleyi birbirine bağlamak değil, soru cümlesi kurmaktır.
Örneklere;
Bağlaç olarak when kullanımına örnek;
- When summer has come, we will be happy.
(Yaz geldiği zaman mutlu olacağız.)
Yukarıdaki cümlede when bir bağlaç olarak kullanılmıştır. Çünkü iki cümleyi birbirine bağlamıştır.
Soru zarfı olarak when kullanımına örnek;
- When you will go to the school?
(Okula ne zaman gideceksin?)
Yukarıdaki cümlede ise when kelimesi bağlaç olarak değil, soru zarfı olarak kullanılmıştır.
Bildiğiniz gibi zarflar, cümlenin fiilinin nasıl, ne zaman, nereye doğru yapıldığına dair bilgi veren kelimelerdir.
Soru zarfları ise bu bilgileri sorgulayan zarflardır.
Yukarıdaki cümlede when kelimesi go fiilinin ne zaman gerçekleştirileceğini sorguladığından dolayı, soru zarfıdır.
Sonuç olarak; soru zarfı olarak kullanılan when ile iki cümleyi birbirine bağlamak için kullanılan bağlaç when kelimesini birbirine karıştırmamalısınız.
Zaten bu konu hakkında bol bol örnekler çözdüğünüzde, hiç karıştırmayacağınızdan eminim.
When ile ilgili cümleler gördüğünüzde ilk olarak o cümledeki when kelimesinin hangi görevi üstlendiğine dikkat etmelisiniz.
Bu sayede bu tarz cümleleri İngilizceden Türkçeye çevirmek ya da tam tersi Türkçeden İngilizceye çevirmek de sizin için son derece kolay olacaktır.
Zaten when, soru zarfı olarak kullanıldığı zaman, bir soru cümlesi oluşturduğu için cümlenin en sonunda soru işaretini görebilirsiniz.
When konu anlatımı buraya kadardı.
Şimdi dilerseniz aşağıdaki test sorularını çözerek, konuyu anlayıp, anlamadığınızı ya da ne kadar oranda anladığınızı test edebilirsiniz.
Eğer takıldığınız bir ayrıntı varsa bana sormaktan çekinmeyin. Bunun için aşağıdaki yorum formunu kullanabilir ya da iletişim formu aracılığı ile de benimle iletişime geçebilirsiniz.
Şimdi dilerseniz teste geçelim…
Aşağıdaki cümlelerden hangisi doğrudur?
A) When she looks at me, I'll surprise.
B) When she is looking at me, I'll surprise.
C) When she looking at me, I shall surprise.
D) When she look at me, I will surprise.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde when bağlaçtır?
A) When you buy a new laptop you can play the games that ultimate level.
B) When you will buy a new laptop?
0 comments:
Yorum Gönder
Konu hakkında anlamadığınız bir ayrıntı varsa, yorum formunu kullanarak soru sorabilirsiniz. Sizlere en kısa sürede geri dönüş yaparım.