Simple Present Tense Konu Anlatımı | İngilizce Geniş Zaman

Simple present tense konu anlatımı ile İngilizce geniş zaman konusunu açık ve net ele alalım.

Öncelikle şuna dikkat; İngilizce’de toplamda dört farklı basit zaman dilimi vardır.

Bu zaman dilimleri aşağıdaki gibidir.

1. Geniş
2. Geçmiş
3. Şimdiki
4. Gelecek

Geniş zaman; geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman dilimlerini de kapsamaktadır.

Bu da demek oluyor ki; geniş zaman dilimine ait bir cümle kurduğunuzda, o cümleyi aynı zamanda geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanı da kast ederek kurmuş oluyorsunuz.

Bu nedenden dolayı geçmişte yaptığınız, şu an yapıyor olduğunuz ve gelecekte de muhtemelen yapma ihtimalinizin yüksek olduğu fiiller için cümle kurarken geniş zaman dilimini kullanıyoruz.

Simple Present Tense
(İngilizce Geniş Zaman)

Mesela: "yemek yemek" hemen her gün gerçekleştirilen bir eylemdir.

"Yemek yemek" hakkında cümleler kurarken eğer kesin bir zaman dilimi arz etmeniz şart ya da gerekli değilse; geniş zaman dilimini tercih edebilirsiniz.

I eat food everyday.

(Hergün yemek yerim.)

I usually prefer to wear black clothes.

(Genellikle siyah kıyafetler giymeyi tercih ederim.)

Do we go out for lunch on lunch break?

(Öğle tatilinde yemeğe çıkar mıyız?)

Yukarıdaki örnek cümlelerde eylemlerin gerçekleştirilme zamanları keskin bir şekilde değil, genel bir şekilde ifade edilmiştir eğer keskin, daha net bir şekilde ifade edilecek olsaydı bu durumda geniş zaman yerine şimdiki, gelecek ya da geçmiş zaman dilimlerinden birisini kullanmak gerekecekti.

Örneğin;

I listen music everyday.

(Hergün müzik dinlerim.)

Bu cümlede "müzik dinlemek" eyleminin geçmişte sürekli ya da belirli zaman aralıkları ile yapıldığı, şu anda da yapılabilir olduğunu ve muhtemelen gelecekte de yapılacağı ifade edilmiştir.

Eğer bu eylem geçmişte herhangi bir zamanda kesintiye uğramış olsaydı ve bu kesintiden dolayı şu an ya da gelecekte de müzik dinleme ihtimali düşseydi bu durumda cümleyi geçmiş zaman diliminde kurmamız gerekirdi.

I used to listen music everyday.

(Hergün müzik dinlerdim.)

Bu cümleden; hemen her gün ya da geçmişten, günümüze ve geleğece doğru sürekli gerçekleştirilmekte olan bir eylemin herhangi bir sebepten dolayı kesintiye uğramış olduğunu ve bu kesintiden dolayı eylemin gerçekleştirilme zamanının geçmişte kaldığını fark ediyoruz.

Eğer; söz konusu cümlede "müzik dinlemek" eyleminin gelecekte yine tekrar edilmesi planlanıyorsa ya da yüksek bir ihtimal dahilindeyse, o halde geçmişte yapılamadığı ancak gelecekte yapılacağı şeklinde bir cümle kurulabilir.

Actually I listen music often but I couldn't listen yesterday.

(Aslında sık sık müzik dinlerim ama dün dinleyemedim.)

I couldn't listen music today but it's ok I listen tomorrow.

(Bugün müzik dinleyemedim ama olsun yarın dinlerim.)

Dikkatinizi çekmek istediğim önemli bir ayrıntı ise zaman zarflarıdır. 

Zaman zarfları, bir eylemin yapılma zamanının sıklığını ifade eden kelimelerdir.

Her zaman diliminin kendisine has zaman zarfları vardır.

Geniş Zaman zarfları da, "genel olarak" yapılma zaman dilimini ifade eden kelimelerdir. Birkaçı; often, frequently, usually, generally. 

Ancak; "yemek yemek" fiili ile ilgili kesin bir zaman dilimi ifade etmeniz gerekiyorsa ya da şartsa "geçmiş, gelecek, şimdiki" zaman dilimlerinden birisini tercih etmeniz daha doğru olacaktır.

Bu sayede gerçekleştirilen eylem için kesin ya da kesine yakın bir zaman belirtmiş olursunuz.

Şu an yemek yediğinizi ifade etmek için "şimdiki zaman",

Geçmişte yemek yediğinizi ifade etmek için "geçmiş zaman", 

Gelecekte yemek yiyeceğinizi ifade etmek için "gelecek zaman"

dilimlerini kullanabilirsiniz.

Geniş zaman cümlesi kurmak

Aşağıda İngilizce geniş zaman formülü ya da başka bir değişle öğeleri sıralanışı yer almaktadır.

Bu sıralamadan faydalanarak geniş zaman cümleleri kurabilmek mümkündür.

Özne + sıklık zarfı + fiil + diğer öğeler + zaman zarfı

I usually evaluate my time by learning Spanish everyday.

(Ben zamanımı genellikle her gün İspanyolca öğrenerek değerlendiririm.)

İngilizce geniş zaman diliminde fiil herhangi bir ek almaz. "to" ön ekinden ayrılır ve özne ile birlikte kullanılır.

Örneğin "to clean" (temizlemek) fiilini geniş zaman diliminde kullanmak için yapmamız gereken tek şey "to" (-mek, -mak) ön mastar ekinden ayırmak ve sonrasında fiilin kökünü, cümlenin öznesi ile birlikte kullanmaktır.

Buna göre;

to clean

(temizlemek)

I clean

(temizlerim.)

Fiil sadece He, She, It 3. tekil şahısları için "-s" ya da "-es" ekini alır.

She cleans.

(O temizler.)

Gördüğünüz gibi yukarıdaki cümlede "clean" fiili, "-s" ekini almıştır. 

Bunun nedeni öznenin 3. tekil şahıs olmasıdır.

She searches for her Spanish book.
(O, İspanyolca kitabını arar.)

Yukarıdaki cümlede ise "search" fiili "-s" değil, "-es" ekini almıştır.

Bunun nedeni fiilin sonundaki harften bir önceki harfin sessiz harf olmasından kaynaklanır.

Kural şu; İngilizce geniş zaman cümleleri kurarken eğer özne 3. tekil şahıslardan birisi ise, cümlenin fiiline "-s" ya da "-es" eklerinden birisi gelir. Eğer fiilin son harfinden bir önceki harf sesli ise "-s", sessiz ise "-es" geniş zaman eki eklenir.

Unutmayın ki bu durum sadece 3. tekil şahıslar için geçerlidir. Diğer şahıslarda fiil hiçbir değişikliğe uğramadan aynen kullanılır.

Örnekler;

to go

(gitmek)

She goes

He goes
It goes

to drink

(içmek)

She drinks
He drinks
It drinks

Gördüğünüz gibi, yukarıdaki örneklerde “to go” (gitmek) ve “to drink” (içmek) fiillerini üçüncü tekil şahıslara (He, She, It) göre çekimledik. 

Bu yüzden dolayı fiilin önüne “-s” ekini ekledik. Ancak “to go” fiilinin sonuna “-s” yerine “-es” ekinin eklendiğini fark ediyoruz. 

Bunun nedeni ise tamamen ses durumu ile alakalıdır. Bazı fiiller, “-es” eki ile geniş zamana göre çekimlenir. Zaten bu fiilleri zamanla kullandıkça anlayacaksınız ve hangileri olduğunu öğreneceksiniz.

Geniş zamanlı olumsuz cümle kurmak

Hangi zaman dilimi olursa olsun; İngilizce’de olumsuz bir cümle kurmak için genellikle “not” olumsuzluk eki kullanılır.

Geniş zamanlı cümleleri olumsuz yapmak için hem bu olumsuzluk eki ile birlikte “to do” yardımcı fiilini de kullanmamız gerekiyor. Aksi takdirde cümleyi anlamlı bir şekilde kuramayız.

Örneğin;

I drink (içerim) cümlesinin olumsuz karşılığı “içmem” şeklindedir.

Bu Türkçe karşılığı İngilizce olarak yazabilmemiz için “not” olumsuzluk ekini ve “to do” yardımcı fiilini kullanmamız gerekir.

Yapmamız gereken şey;

Özneden hemen sonra “do” yardımcı fiilini, yanına “not” olumsuzluk ekini ve bu ekin yanına da ana fiilin yalın halini (to ön eki olmadan) yazarız.

Buna göre geniş zamanda olumsuz cümle formülümüz aşağıdaki gibidir;

Özne + to do + not + fiil

Şimdi bu formülü kullanarak, geniş zamanda olumsuz cümleler kuralım;

Özne + To do + not + fiil
I + do + not + drink
I do not drink (içmem)
I don’t drink (kısaltılmış)

You + do + not + eat
You do not eat
You don’t eat (yemezsin)

He does not drink (o içmez)
He dosn’t drink (kısaltılmış)

Fark ettiyseniz, olumsuz cümle kurarken de 3. tekil şahıslar için yardımcı fiile “-es” ekini ekliyoruz. Olumlu cümlede ise ana fiile ekliyorduk.

Olumlu : He drinks tea.
Olumsuz : He doesn’t drink tea.

Yukarıdaki iki cümleyi de incelediğimizde görüyoruz ki 3. tekil şahıslar için geniş zamanda fiile “-s” ekini olumlu cümlede ekliyoruz ancak olumsuz cümle de ise yardımcı fiile ekliyoruz.

Geniş zamanlı soru cümlesi kurmak

İngilizce’de tüm zamanlarda soru cümlesi kurma mantığı genellikle aynıdır. 

Mantık şu dur; soru ya yardımcı fiil ile ya da soru kelimesi ile sorulur.

Eğer yardımcı fiil ile soru sorulacaksa yardımcı fiil, eğer soru kelimesi ile soru sorulacaksa soru kelimesi cümlenin başına gelir.

Do you want some coffee?

(Biraz kahve ister misin?)

Yukarıdaki cümlede yardımcı fiil cümlenin başına gelmiştir.

Who want some coffee?

(Kim biraz kahve ister?)

Yukarıdaki cümlede ise soru kelimesi cümlenin başına gelmiştir.

Eğer hem yardımcı fiil hem de soru kelimesi kullanılacaksa bu durumda önce soru kelimesi ardından yardımcı fiil eğer yardımcı fiil kullanılmayacaksa onun yerine esas fiil kullanılır.

Who can drive this car?

(Kim bu arabayı sürebilir?)

Yukarıdaki cümlede önce soru kelimesi ardından yardımcı fiil, sonrasında ise esas fiil kullanılmıştır.

Who drive this car?

(Bu arabayı kim sürer?)

Yukarıdaki cümlede ise yardımcı fiil kullanılmadığı için soru kelimesinden hemen sonra esas fiil kullanılmıştır.

Not:

Geniş zamanda yardımcı fiil ile soru cümlesi kurabilmek için yine “to do” fiilini yardımcı fiil olarak kullanırız ve bu fiilin 3. tekil şahıslar için “does” şeklini alacağını da şimdiden belirtmek isterim.

Geniş zaman soru kelimesi ile soru cümlesi kurmak için ise "who, when, how" gibi soru kelimelerden birisini kullanabiliriz.

Buna göre örnekler;

Does she drink?

(İçer mi?)

Do we drink? 

(içer miyiz?)

Do they drink?

(İçerler mi?)

Yukarıdaki örnek cümlelerde gördüğünüz gibi;

- Tüm cümleler "do" yardımcı fiili kullanılarak yapılmıştır.

- Üçüncü tekil şahıs için "do" yardımcı fiili “does” şeklini almıştır.

Who drinks water?

(Kim su içer?)

"Who" soru kelimesi de üçüncü tekil şahıs olarak değerlendirildiği için "drink" fiili "-s" eki almıştır.

How are you?

(Nasılsın?)

Simple Present Tense Konu Anlatımı özeti;

- Geniş zaman dilimi her daim yapılan bir fiili ifade etmek için kullanılan bir zaman dilimi olup; geçmiş, şimdiyi ve geleceği de kapsar.

- Bir fiili geniş zamana göre çekimlemek için özneden sonra yalın halde yazarız ancak eğer özne üçüncü tekil şahıs ise fiilin sonuna “-es” ekleriz.

- Geniş zamanda soru cümlesi ya da olumsuz cümle kurarken “to do” fiilini yardımcı fiil olarak kullanırız. 

İngilizce geniş zaman konusu ile ilgili bilmeniz gerekenleri ele aldık.

Umarım size faydası olmuştur. Eğer takıldığınız bir ayrıntı olursa aşağıdaki yorum formu aracılığı ile bana bildirmekten çekinmeyin.